Bu, Kürdlər məqaləsinin müzakirə səhifəsidir. |
Məqalə prinsipləri
|
Nizami Gəncəvi kürd deyil. Onun əsərlərində heç birində işarə yoxdur ki o kürddür. Kürd gözəlinində kimə bənzətdiyini işarə etməyib. Xəmsədə Şirini Afaqa (ölən həyat yoldaşına) bənzətdiyni qeyd edir. Bu səbəblədə onun əsərlərində hansısa obrazı təsvir etməsi o demək deyil ki, bütün obrazları həyatındakı qadınlara həsr edib. Bənzətdiklərini özü yazırdı. --E-citizen 11:14, 6 Aprel 2010 (UTC)
Nizami Gəncəvi və Səlahəddin Əyyubi kürd deyil. Biri Azərbaycan türkü, digəri isə qıpçaqdır. Ona görə də şəkili çıxardım. Həyasızlığa bax ha. Gözümüzün içinə baxa-baxa dəyərlərimizi mənimsəməyə çalışırlar. Eyni şəkil ingilis vikidə də var. İngiliscə bilənlər, Nizami və Səlahəddin Əyyubinin şəklini çıxarmağa çalışsın ordan lütfən.--Sefer azeri 17:00, 6 Aprel 2010 (UTC)
Birincisi müzakirədə iştirak etmək üçün daxil olun, bilək kimnən danışırıq. İkincisi Nizaminin anasının kürd olduğunu iddia edənlər ancaq elmdən xəbərsiz başıboş axmaqlar ola bilər. Mən Gəncəliyəm və deyirəm ki, biz tərəfdə heç vaxt kürdlər yaşamayıb və yaşamır da!Ermənilər az idi də, ondi də kürdlərlə mübarizə aparalı olacayıq deysən. --Sefer azeri 17:11, 6 Aprel 2010 (UTC)
Xeyir, kimin nə yazması önəmli deyil. Ola bilər o, həmin kitabı yazanın şəxsi fikri olsun. Tarixi mənbə göstərin. Səlahəddin Əyyubi Gürcüstan ərazisindən köç etmiş qıpçaq tayfasındandır. Yazışmaları və rəsmi sənəsləri ərəb dili və qıpçaq türkcəsindədir. --Sefer azeri 17:15, 6 Aprel 2010 (UTC)
Hansısa İngilis dilli ədəbiyyatda erməni lobbisinin dəstəyi ilə çıxan mənbələri zəhmət olmasa bizə sübut kimi göstərməyin. --E-citizen 12:28, 6 Aprel 2010 (UTC)
Nizaminin mənşəyiylə bağlı nəsə öyrənək istəyirsinizsə götürün Həmid Araslı və Xəlil Yusiflinin tədqiqatlarını oxuyun. Ömürlərini bu yolda sərf etmiş böyük alimlərdir. Minorski oturub Peterburqda türkologiya haqqında da anlayışı yox, onun Azərbaycan haqqında tədqiqatı nə qədər ciddi olar sizcə? Minorskini tam oxuyun, çox absurd fikirlər var həmin əsərində. --Sefer azeri 17:29, 6 Aprel 2010 (UTC)
Təkrar edirəm müzakirədə iştirak etmək üçn daxil olun və ya sizin bloklanmanızı xahiş edəcəm, idarəçilərdən. --Sefer azeri 17:33, 6 Aprel 2010 (UTC)
Mən sizə konkret müəlliflər göstərdim və onlar bütün dünyada sayılıb seçilən nizamişünaslardır. Zəhmət çəkin oxuyun. Bizə hanısa SSRİ dövründə yazılan kitablardan, sitat gətirmək lazım deyil. Onların da kimə və nəyə qulluq etdikləri sirr deyil. Əks halda Nizaminin kəlləsini tədqiqat adı ilə Azərbaycandan çıxarıb, sonra da Ermitajda saxlamazdılar. --Sefer azeri 17:53, 6 Aprel 2010 (UTC)
— Bu imzasız yazı 85.141.108.198 (m) tərəfindən əlavə edilib;
Mən birinci dəfədir eşidirəm ki, Nizaminin anası kürddür. Lap deyək ki, siz gətirdiyiniz mənbələr düz yazırlar və anası kürddür - bəyəm kürdlərdə də yəhudilər kimi ana xətti əsas götürülür? O şəkildəkilərin hamısının anası kürd olduğuna görə kürd sayılırlar? --Sortilegus 18:49, 6 Aprel 2010 (UTC)
Birincisi şəklin izahında nə yazılmasının nə önəmi var axı, məgər onu yazan səhv yaza bilməz? Lütfən Nizaminin anasının kürd olmasıyla bağlı yazdığı parçanı (əgər varsa) burda yerləşdirin. İkincisi, atasının mənşəyi haqqında hanısa məlumatın olub olmaması heç nəyi dəyişdirə bilməz. Mən təkrar edirəm, gəncəliyəm və tarixçiyəm. Həmin bölgənin tarixini çox gözəl bilirəm. Gəncədə heç bir kürd qövmü yaşamayıb. Tarixdə belə bir məntiq var. Əgər bir etnosun hansısa bölgədə yaşadığını sübut etmək lazımdırsa, həmin bölgənin etnonim, toponim və oronimləri araşdırılır. Gəncə və Gəncəbasarda bütün toponimlər sırf türk mənşəlidir. Hətta bir çox kənd və rayonlarda hansı nəslin, hansı tayfaların yaşadığını da qeyd edə bilərəm. Hamısı türk mənşəlidir. Düzdür kürdlər də tarixən Azərbaycanda yaşayıblar amma, Gəncə basarda yox, Kəlbəcərdə 2, Laçında 3, Cəbrayılda 2 kənddə. Nizaminin anası Rəbiyyə xanımın kürd olmasını iddia etmək absurddur. Həm lap Nizaminin anasını kürd olduğunu qəbul etsək belə (bunun belə olmadığını təkrar edirəm, yuxarıda adın çəkdiyim alimlərin araşdırmalarını oxuyun) qan və nəsil şəcərəsi ata xəttiylə götürülür axı. Belə olduğu halda Nizaminin kürdlərin arasında nə işi var (özü də Təlabani ilə bir sırada). Ümumiyyətlə mən XII əsrdə kürd adlı bir etnosun artıq formalaşmış olmasına şübhə edirəm. Əks təqdirdə tarixdə bir izləri olardı.
Gülməmməd | Danış 19:59, 6 Aprel 2010 (UTC)
Səfikürd yox, sözün əsli bu cürdür Safqurd. Kəndin qədim sakinləri saklardır. (bax:Q.Qeybullayev - Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən) Kürdlər haqqında mənfi rəyin formalaşmasına səbəb onların özləridir. Mənim qardaşımın qanını tökənə təbii ki, antipatiyam olar. Amma burada bu cür şəxsi fikirlərin yeri yoxdur. Minorski haqqında fikirlərimi yuxarıda bildirmişəm. Eyni fikirlər Rıbkaya da aiddir. Onların heç biri türk dili və mədəniyyətini bilmirlər. Sizcə onların Azərbaycanın milli dəyərləri sırasına daxil olan Nizami haqqına fikirləri nə qədər ciddi qəbul edilə bilər? Çoxları çox şey iddia edə bilər. Nolsun. Bir ara da Z.V.Toğan adlı bir tarixçi Xətainin kürd olduğunu iddia edirdi. Ümuiyyətlə bir millətin milli dəyərləri haqqınd danışanda maksimum ehtiyatlı olmaq lazımdır. O daki, qaldı siz birbaşa həmin dəyərin ona məxsus olmadığını iddia edirsiniz. Sonra da deyirsiz kürdlərə karşı mənfi rəy var. Bir şeyi təkrar xatırladıram. Hətta Nizaminin anasının kürd olduğunu qəbul etsək belə nəsil şəcərəsi ata xəttiylə götürülür və Nizmini tanınmış kürdlər arasında yerləşdirmək əsla qəbul edilə bilməz.--Sefer azeri 01:21, 7 Aprel 2010 (UTC)
Leyli və Məcnun əsərində anasinin kürd oldughunu deyir. Bu http://www.anl.az/el/emb/nizami/index.htm websitden yoxlaya bilersiniz. "Şəkil:Screen shot 2010-04-06 at 4.19.12 PM.png" Hormetle Gülməmməd | Danış 20:24, 6 Aprel 2010 (UTC)
Nizami Gəncəvinin anası kürd olsa belə onu kürdlərin siyahısında göstərməyin əleyhinəyəm. Nizaminin yaşadığı dövrdə bu ərazinin adı Azərbaycan Atabəyləri adlanırdı və hətta o dövrdə Nizami Gəncəvi Azərbaycan vətəndaşı idi. Azərbaycanda bir çox tanınmış şəxslərin anaları erməni, rus və ya digər millətlərdəndir. Bu o demək deyil ki, onlar həmin millətin nümayəndələridir. Məsələn, Ziya Bünyadovun anası malakandır. Lakin onu heç kim rus alimi saymır. --Ira 21:00, 6 Aprel 2010 (UTC)
Burada müzakirə Nizami Gəncəvidəndir və heç kim kürdləri söymür. Kürdlər məqaləsində Nizaminin şəklinin yersiz olduğundan gedir söhbət. Məqalədə də kürdləri təhqir edəcək heç nə yazılmayıb. Əgər siz Kürd separatizmi məqaləsindən danışırsınızsa onun da ümumi kürd xalqına heç bir aidiyyatı yoxdur. --Ira 21:35, 6 Aprel 2010 (UTC)
Mənbələr barədə Səfər Azəri sizə məlumat verdi. Sizin dediyinizdən belə çıxır ki, anaları erməni olanların şəkillərini də ermənilər məqaləsində yerləşdirmək lazımdır, hətta onlar tanınmış azərbaycanlılar olsalar belə. Digər məsələ sizin kobud şəkildə işlətdiyiniz "onda niye administrator haqqinizdan sui-istifade edib fikirinizi yeridirsiniz? " ifadəsidir. buna görə sizə blok düşür. Yəqin ki, ingilis vikisində idarəçilərlə bu cür danışmağa cürət etməzdiniz. --Ira 21:51, 6 Aprel 2010 (UTC)
1. Gülməmməd zəhmət olmasa "ermeni" sözünü qeyd edin və CTRL+C düyməsini basın. Sonra CTRL+F düyməsini vurun və CTRL+V düyməsini basdıqdan sonra ENTER düyməsini yenidən zəhmət də olsa basın. Baxın görün burda erməniləri müzakirəyə kim çıxarıb. 2. Azərbaycan vikipediyasında 3 redaktə qaydası yoxdur və Səfər azərini bloklanması AZvikipediya qaydasına uyğun gəlmir. 3.İstənilən məqalədə redaktə müharibəsi gedirsə İdarəçinin onu bloklamağa haqqı var. Hətta o bir cümlədən ibarət olsa belə. 4. Siz burda Azərbaynalı istifadəçilkəri və idarəçiləri təhqir edirsiz. 5. Mənə etdiyim işin hesabını sormağda sizlik deyil. Mən azərbaycanlı olaraq azərbaycanda yaşayan bütün azlıqlara daim hörmətlə yanaşmışam. Kimin oğlusan soruşulanda hamı atasının adını söyləyir anasının yox. Qaldı kürd məsələlərinə mən onlardan biri ilə və çox aktiv olanlardan biri ilə söhbət etmişəm və onların sırf fikrin bundan ibarətdir ki, AZərbaycanı pöarçalayıb xırda dövlətlər yaradıb öz suverenlikliklərini yaratmaqdır. Nə isə mən bunları uzatmaq istəmirəm. Və bundan sonrada bu müzakirələrə vaxt aparmağa lüzum görmürəm. Qızıldan dəyərli vaxtımı yeni məqalələrin yaradılmasına və zənginləşdirilməsinə yönəldirəm. Sax olun. Hörmətlə --E-citizen 09:22, 7 Aprel 2010 (UTC)
Birincisi sualınıza cavab olaraq deyim ki, mənim qardaşım Türkiyədə qanı tökülən günahsız türk əhalidir. İkincisi yüz əlli min kürdünüzü də gözümüzə soxmayın. Həmin kürdlərin də Azərbaycanda hardan peyda olduğunu yaxşı bilirik. Cammat yeməyi qulağına yemir və hər şey gözümüzün önündə baş verir. Yevlax çöllərinə kamazlarla daşınıb tökülən kürdlər hər halda heç vaxt Azərbaycanın hüquqi vətəndaşları olmayacaqlar. Hər halda 6-7 kürd kəndinin 150.000 əhalisinin olduğunu iddia etməzsiniz. Hər şeyin öz vaxtı var.Zamanı yetəndə həmin kürdləri də gəldikləri yerə postalayacayıq. Buna da şübhəniz olmasın. Üçüncüsü siz qəsdən müzakirəni fırladıb kürdlərə nifrət, Türkiyənin xoşuna gəlmək və sair məsələlərə çıxarmayın. Mən bu türk ölkəsinin tam hüquqlu vətəndaşıyam və kimdən xoşum gəlib kimə nifrət etmək məsələsinə də özüm qərar verirəm. Bizdə qul xisləti yoxdur və mənim azad türk ruhumu heç kəs zəncirləyə bilməz. Müzakirə mövzusunu isə dəyişəyə cəhd etməyin. Mən artıq üçüncü dəfə təkrar edirəm, hətta Nizaminin anasının kürd xanımı olduğunu qəbul etmiş olsaq belə, nəsil şəcərəsi ata xəttiylə götürüldüyünə görə Nizamini əsla tanınmış kürdlər arasında vermək olmaz. Bəlkə başqa adam tapmırsınız? Bu başqa məsələ. Dördüncüsü nə mənbə mənbə salmısız? Gəncəbasarda türklərdən başqa yerli bir etnosun olduğunu heç kəs iddia edə bilməz. Əks təqdirdə həmin etnosun davamçıları bu gün də Gəncədə yaşamalı idi. Necə ki, qədim Qafqaz Albaniyasının sakinləri olan xınalıqlılar, ceklilər, udinlər və digərlərinin davamçı nəsilləri bu gün də eyni kəndlərdə, eyni rayonlarda yaşayırlar. Bəs Gəncəbasarda necə, kürdlər yaşayırmı? Nizaminin isə yerli nəslin nümayəsdəsi olduğunu isbat etməyə ehtiyac yoxdur düşünürəm, ən azından Gəncəli nisbəsinə görə. Nizamidən gətirdiyiniz həmin sitatın nə qədər doğru olmasını isə hələ dəqiqləşdirəcəm. Parçanın orijinalını və digər tərcümələri araşdırmaq lazımdır. Amma istənilən halda nəsil şəcərəsinin ata xəttiylə götürüldüyünü nəzərə alaraq Nizaminin kürdlər sırasında göstərilməsinin tam əlehinəyəm. --Sefer azeri 14:35, 7 Aprel 2010 (UTC)
Müzakirələrdə iştirak etməsəm də, Azeri oldugunu gosteren doghum shehadetnamesi elinizde var? bu suala cavab yazmaq qərarına gəldim. Hörmətli Gülməmməd! Nəzərinizə çatdırım ki, mən özüm Cekliyəm. Və ceklilərin tarixini də mənim qədər araşdıran olmayıb. Və 100% bilirəm ki, ceklilərin heç birinin doğum haqqında şəhadətnaməsində Cekli olduğu yazılmayıb. Amma hamımız bilirik ki, biz Cekliyik! Çünki biz Cekli olaraq özümüzü Azərbaycanın və Azərbaycanlıların tərkib hissəsi hesab edirik. Və ona görə də özümüzü Millət, Xalq olaraq hər yerdə özümüzü Azərbaycanlı kimi təqdim edirik. Bu bizim Azərbaycana verdiyimiz böyük dəyərdən irəli gəlir. Çünki BİZ Azərbaycanlıyıq Və Cekliyik! O, ki qaldı Nizami Gəncəviyə... Nizami Gəncəvi bəlkə də Cekli olub. Əgər o Cekli olubsa, deməli o da bizim kimi Azərbaycanlıdır. Azərbaycanın bütün milli etnosları Azərbaycanlıdır! -- Cekli829 14:53, 7 aprel 2010 (Cek vaxtı ilə)
Identity meselesine gelince Nizami kurd obrazina defelerle muraciet edib:
Buxaralı, gilək, kürd və xəzərli
Bir parça çörəyi tutmuş dörd əlli.
Başqa ot göyərməz Mazandaranda,
Tikanlı qanqallar göyərir onda.
Bir kürdün eşşəyi Kəbədə itdi,
Kürd haray qoparıb bir sual etdi:
"Bura ki, insansız boş səhralardır,
Eşşək yoxa çıxdı, nə hekmət vardır?"
Deyib, arxasına baxdığı zaman
Gördü eşşəyini, güldü şadlıqdan.
Dedi: "Ortalıqda itmişdi eşşək,
Mənim hay-küyümdən tapıldı bişək!"
Kürd qoparmasaydı hay-haray, əgər,
Nə eşşək qalardı, nə yükdən əsər."
Kürd qızı anam da bizi tərk etdi,
Bir ana qəlbiylə dünyadan getdi.
Nə qədər ağlayıb, yansa da ürək,
Anama dil verən varmıdır, görək?
Çəkməklə qurtarmaz bu dərdi insan,
Bu girdab dərindir insan boyundan.
Bunlarla yanashi "Xeyr və Şər" demek olar ki, tamamile positive kurd obrazi(kurd qizinin hekaye soylemesi, kurd qizinin xeyrin gozlerini nece saghaltmasi ve s.) haqqindadir. Bu kurd identity-nin gostericisi deyilmi? Bunun kimi mene Azeri identity-ni gostere bilersinizmi?? Havaya danishmaqla ish bitmir ki, gerek rational olasan. Gülməmməd | Danış 16:26, 7 Aprel 2010 (UTC)
Buyurun onda, istəyənlər müzakirələri ordan davam eliyə bilərlər. Mənim bura axır vaxtlar ayırmağa çox vaxtım olmur, gördüm adi məqalə müzakirəsi yenə də şəxsi müstəviyə keçir, istədim mübahisənin tərəfi olmayan biri kimi mən də öz fikrimi deyim. Hamıya uğurlar. --TimBitsتِمبِتس 18:07, 7 Aprel 2010 (UTC)
Birincisi Nizami "Xosrov və Şirin"də Xosrovdan danışrkən yazır: "Onlar Keyxosrovdursa, biz Əfrasiyabıq" Bir tək bu cümləsiylə Nizami nəinki, türk olduğunu göstərir, hətta türklüyü ilə fəxr də edir. Bu mənim yox, Həmid Araslı, Süleyman Əliyarlı və Xəlil Yusiflinin fikridir və hər üçünün əsərlərində öz əksini tapıb. Lazım olsa kitabların adını və səhifələrini də dəqiqliklə göstərərəm. İkincisi məntiqlə düşünün və hər şeyi kənara qoyub fikirləşin. Nizami ömrü boyu Gəncədə yaşayıb və şəhərdən, çıxmayıb. Yəqin bunu bilirsiniz. Nizaminin Gəncəyə gəlmə bir adam və ya gəlmə bir nəsildən olmadığını da bilirsiniz. O zaman ortada açıq qalan yeganə məsələ tarixən Gəncədə yaşamış etnosların - Gəncənin avtoxon əhalisinin mənşəyidir. Araşdırın və özünüz qərar verin. Görün Gəncədə qədim dövrlərdən XII əsrə qədər yaşamış əhalinin mənşəyi nədir. Deməli Nizami də həmin xalqın bir nümayəndəsidir. Məgər bunu anlamaq o qədər çətindir? Üçüncüsü artıq beşinci dəfə təkrar edirəm, Hətta Nizaminin anası kürd olsa belə Nizami kürd kökənli sayılmır, çünki, nəsil şəcərəsi ata xəttiylə götürülür. Nizami Yusif İlyas oğludur. Yusif Rəbiyyə oğlu yox. Anlamıram Gülməmməd bəy sizdən kimin oğlusan deyə soruşanda ananızın yoxsa atanızın adını çəkirsiniz? Birdə bəsdir Nizamiyə azəri dediniz, o, azəri yox, türkdür. Farsdilli Azərbaycan ədəbiyyatının ən böyük nümayəndələrindəndir. İndi əsərində kürd obrazı yaradıb deyə, və ya anası kürd qızı olub deyə Nizami kürd olmalıdır? Qəribə məntiqiniz var. Onda belə çıxır ki, bütün əsərlərinin baş qəhramanı yəhudi mənşəli Dronqo olan Çingiz Abdullayev də yəhudidir. Anası molokan olan Ziya Bünyadov isə rus. Sonra soruşmaq ayıb olmasın Nizamidən qabaq və ya sonra hansı kürd şairin adını çəkə bilərsiniz? Axı belə bir böyük düha - şeyx birdən birə meydana gələ bilməzdi. Hansısa bir özülü olmayıdı bunun. --sefer azeri 01:14, 8 Aprel 2010 (UTC)
Bir neçə gün bundan əvvəl bir tanışım müəllifi mənə bəlli olmayan cümləni mesaj göndərmişdi: "Великие умы обсуждают идеи, мелькие — человека!" Deyəsən sözün mənasını başa düşməyə başlayıram. --Vago 11:36, 7 Aprel 2010 (UTC)
Araşdırmalara görə Türkiyədə kürd əhalisi
' '2007 Konda araşdırmasına görə Türkiyə əhalisi' ': 73,000,000 əhali əsas alınmışdır. Türkiyə Tüik Rəsmi əhali: 70,500,000 adam.
'Araşdırmaya iştirak edənlərə görə' ------ 'Konda anadil tənzimləməsinə görə ----- 'konda çox uşaq təxmininə görə
Kürd-Zaza əhalisi:% 9,02 (7,600,000) -------% 13.4 (9,782,000) --------% 15.6 (11,445,000)
Tüik əhali nisbəti: 6,359,000 --- 9,447,000 --- 10,998,000 adam.
'Konda anadil araşdırması'
Kürtçe:% 11.97, Zazaca: 1,01
' 'Amerika Central Intelligence Agency (CİA) təxminlərinə görə 2011 Türkiyə əhalisi: 78,785,548 nəfər (Türkiyə Tüik rəsmi əhali: 73,722,988 nəfər)
Kürd-zaza əhalisi:% 16-18 (12,592,000-14,166,000) adam ---- Tüik rəsmi Əhalisi nisbəti: (11,792,000-13,266,000) adam
' 'Türkiyə Respublikası Dövlət statistik İnstitutu Ana dili Sayımları:
1927 siyahıyaalma: 13,629,000 nəfər - kürtçe danışan əhali nisbəti% 8,69 --- Kürtçe konuşuan əhali: 1,184,000 adam
1950 siyahıyaalma: 20,947,000 nəfər - kürtçe danışan əhali nisbəti% 9.88 --- Kürtçe danışan əhali: 2,070,000 adam
1965 siyahıyaalma: 31,391,000 nəfər - kürtçe danışan əhali nisbəti% 8,98 --- kürtçe danışan əhali: 2,817,000 adam
' 'ABŞ-da olan Ethnologue Data From Languages of World quruluşunun PA Andrews 2001-ci ilə görə' '; Türkiyədəki etnik mənşələri:
Türk yüzdə 86.21
Kürd yüzdə 8.36
Çərkəz yüzdə 2.14
Ərəb yüzdə 1.63
Zaza yüzdə 0.53
Laz yüzdə 0.02
Digər yüzdə 1.
' '2011 Konsensus araşdırma şirkətinin Türkiyə ümumisi etdiyi araşdırma nəticələri' ':
Türkiyə əhalisi 73,722,988, Türküm deyənlər 57,089,942, qurdu deyənlər 8,693,293
' 'Milli Təhlükəsizlik Şurasının Araşdırması 2000-ci il araşdırması:
Türk əhalisi: 50-55 milyon
Kürd-zaza Əhalisi: 12,600,000 - 10,000,000 + (Qeyd 2.5 milyon insan kürt olmadığını ifadə)
' 'AB Eurobarometer 2005-ci ilin Anketi'nde: ana dilini Türkçe olaraq bildirənlər nisbəti yüzdə 93 olaraq tapılmış və Kürdləri də içinə alan geri qalan əhalinin yüzdə 7-ni keçmədiyi təyin olunmuşdur.
Bayaqdan Nizaminin türkcə yazmadığını gözümüzə soxan Gülməmməd bəyin xətrinə bu yazını burada yerləşdirirəm.
Misirdəki Xədiviyyə kitabxanasında «Şə-C-N-X 186-H-495-47» şifrəsi altında saxlanılan Nizaminin türkcə divanı tapılaraq fotosurəti vətənə göndərilmişdir. Əlyazmada əsərin yazılma tarixi hicri-qəməri ilə 597-ci il (miladi ilə 1176-cı il) olduğu göstərilib. Məşhur İran alimi, nizamişünas Səid Nəfisi keçən əsrin ortalarında Nizami Gəncəvinin türkcə divanının olması barədə qısa məlumat verib və bu divanın qorunub saxlanma ünvanını dəqiq göstərib. Mərhum alimin araşdırmalarında Nizaminin əlyazması qorunan Misir kitabxanasını və divanın qorunduğu şifrəni, üzərindəki fərqləndirmə yazısını «Əd-divan əl-Nizami billuğətit-türk» (Nizaminin türk dilində divanı) göstərməsi bu yöndə tədqiqatlar üçün geniş meydan açır. Əlyazmanı Azərbaycana gətirən ixtisasca psixoloq alim Hüseyn Şərqinin məlumatına görə bu işdə marağalı xanım Fəxri Vaizinin böyük xidməti olmuşdur. O, həmin kitabxanaya gedərək divanın foto surətini əldə etmişdir. Divanın ilk oxucusu isə Sədyar Vəzifi olmuşdur. Dəqiqləşdirmə zamanı aydın olmuşdur ki, bu əlyazma mərhum Səid Nəfisinin məqalə və kitablarında göstərdiyi mənbənin eynidir. İlkin araşdırmalardan məlum olur ki, bu əlyazma hicri-qəməri tarixi ilə 923-cü ildə (miladi 1502) Pir Əhməd ibn İsgəndər tərəfindən köçürülmüşdür. Divanın iki və ya üç əlifba növü ilə yazıya alınması bir qədər fikir ayrılığı yaradır. Bu məsələni aradan qaldırmaq üçün hər üç əlifba sırası altındakı qəsidə və qəzəlləri ayrıca o***ub öyrənmək, tədqiq etmək, oradakı tarixi, üslubi fərqləri araşdırmaq lazım gəlirdi. Onu da nəzərinizə çatdırım ki, prof. Nizami Xudiyevin göstərdiyinə görə (bax: «Azərbaycan» qəzeti. 26-27 sentyabr 2003-cü il) divanın ilk səhifəsindən sonrakı 2-5-ci səhifələr əlyazmadan qoparılıb itirilmişdir. Bunlara baxmayaraq tədqiqatçıların səyi nəticəsində birinci bölümdə toplanan şerlərin bütün parametrləri ilə Nizami Gəncəviyə məxsus olduğu təsdiqləndi. Maraqlıdır ki, tədqiqatçı Əli Əfəndi əlyazmanın üstündə müəllifi Gəncəvi yox, Gəncəli kimi qeyd edir. Onu da qeyd edim ki, prof. N.Xudiyevin məqalələrində divandan verilmiş parçaları o***andan sonra bu qənaətə gəldim ki, Nizaminin istər türk divanında və istərsə də «Xəmsə»də şərh etdiyi fikirlər elmi dərinliyinə, gözəlliyinə və ümumi ahənginə, ruhuna görə eyniyyət təşkil edir. İndiyə qədər «Xəmsə»də oxuduğumuz, öyrəndiyimiz fikirlərin, istilahların, ecazkar sənət nümunələrinin verildiyini necə görmüşüksə divanda da eyni, yəni Nizami sənətinin nümunələrini görürük. Onu da qeyd edim ki, məqalədə divandan verilən beytlərdə bu gün işlətdiyimiz türk (Azərbaycan) atalar sözlərinə, eyni zamanda təbiət (dünyəvi) elmlərinə dair şairin söylədiyi elmi fikirlərə də rast gəlirik. 25 il bundan öncə yazdığım «Nizaminin «Xəmsə»də işlətdiyi Azərbaycan zərb-məsəlləri» əsərimdə şairin 350 beytində 350 Azərbaycan zərb-məsəlləri işlətdiyini qeyd etmişdim. «Xəmsə»də və sözügedən divanda işlədilən zərb məsəllərin müqayisəsi maraqlıdır. Nizaminin divanda işlətdiyi zərb məsəllərdən nümunələr: «Gözə gəlmək, göz dəymə», «Öz əli ilə öz ayağına balta çalmaq», «Qurdla quzu bir yerdə otlayar», «Əyri oturaq, düz danışaq», «Kələnlə gələn, küləklə gedər», «Heç kəs öz ayra-nına turş deməz» və s.
İndi isə «Xəmsə»də işlənilən zərb məsəllərə nəzər salaq: «El gücü, sel gücü», «Nə əkərsən, onu da biçərsən», «İşləməyən, dişləməz», «Cəfa çəkməyən, səfa sürməz», «Yüz ölç, bir biç», «Ayağını yorğanına görə uzat», «Tamah dişini çək», «Səndən hərəkət, məndən bərəkət», «Gecələr hamilədir, nə doğacaq bilmirik», «Ayağının eybini qaxma başa tovuzun», «Yalquzağın tək gəzməyi», «Pişik balasını çox istə-diyindən yeyər», «Toxunmaz yaman göz, yanar üzərlik», «Vaxtsız banlayan xoruzun başını kəsərlər», «Yaranın qövr etməsi», «Dil yarasının sağalmaz olduğu», «Gözün səyirməsinin olacaq bir işdən xəbər verməsi» və s. Bayaq dediyimiz kimi, «Xəmsə»də belə zərb məsəllərin sayı 350-dən artıqdır. Əgər Nizami Türkün (Azərbaycanın) doğma oğlu olmasaydı, əsərində bu qədər Azərbaycan zərb-məsəlləri işlətməzdi. Bu zərb-məsəllərdə Azərbaycan (Türk) adət-ənənələri dolğun şəkildə öz əksini tapmışdır. Konkret misal da göstərə bilərik: Nizaminin tapılan divanında işlətdiyi zərb-məsəllə (atalar sözü) «Xosrov və Şirin» əsərində («Yazıçı» nəş. 1983. səh.178) işlətdiyi zərb məsəl eynidir. Divanda: «öz əlimlə, öz ayağıma balta çaldım». İndi görək şair Şirinin dilindən nə deyir:
Yamanca ürəyin əlində qaldım,
Ayağıma özüm baltanı çaldım.
Bir məsələyə diqqət yetirək. «Sirlər xəzinəsi»ni yazanda (1175- miladi) Nizaminin 34-35 yaşı olub. Bu yaşadək şairin heç nə yazmamasına inanmaq çətindir.
Nizami yaradıcılığa lirika ilə başlamışdır. O da özündən əvvəlki şairlər və müasirləri olan şairlər kimi klassik şerin ənənəsinə sadiq qalaraq qəzəl, qəsidə, qitə, rübai, bahariyyə, xəzaniyyə, mədhiyyə, fəxriyyə və s. yazmışdır. Həmin yazdığı əsərlər divanda toplanmışdır. Böyük İran alimi və nizamişünası Səid Nəfisi dünyanın məşhur kitabxanalarında Nizaminin müxtəsər divanlarının 9 (doqquz) nüsxəsinin saxlandığını göstərir. Bu məlumata nizamişünas alimimiz Firuz Sadiqzadənin məqaləsində də (Ulduz jur. 1981. 10, səh.1 «Dünya poeziyasının iftixarı») rast gəlirik.
Nizami Gəncəvi 1188-ci ilin sentyabrında tamamladığı «Leyli və Məcnun» poemasının müqəddiməsində «Divan»ına işarə edir.
Bir gün nəşəliydim, aləm şad kimi,
Dəmlər içindəydim Keyqubad kimi.
Qaşlarım açıqdı – sanki bir kaman.
Qarşımda dururdu yazdığım «Divan».
Üzümə tutmuşdu güzgüsünü baxt.
Səadət saçımı darardı o vaxt.
Dəstə bağlamışdır güllərdən səhər,
Səhəri oxşardı yaqut şəfəqlər.
Könül pərvanəsi əlində çıraq,
Mən bülbül olmuşdum, məst olmuşdu bağ.
Bayraq qaldırmışdım söz zirvəsinə
Hünər lövhəsini yazırdım yenə.
Buradn aydın olur ki, şair «Leyli və Məcnun» əsərini yazdığı vaxt «Divan»ı olmuş və bu «Divan» şairin sonrakı yaradıcılığına öz təsirini göstərmişdir. Şairin qocalıqdan şikayətlənən məşhur qəsidəsi, müdrik çağlarının məhsulu olan bəzi fəlsəfi şerləri, Xaqani Şirvaninin vəfatına canyanğısı ilə yazdığı mərsiyyə fikrimizi bir daha təsdiqləyir.
Eşitdiyimə görə bəzi ağzıgöyçəklər tapılan divanın Nizamiyə yox, oğlu Məhəmmədə aid olduğunu deyirlər. Bu bədbəxtlər bilmirlər ki, ərəbcə ibn-oğul, əbu-ata deməkdir. Çünki əlyazmada göstərilib ki, divan əbu Məhəmməd Nizamiyə məxsusdur. Yəni əsər Məhəmmədin atası Nizamiyə məxsusdur. Nizami Gəncəvi öz sələfləri Əbül Ula Gəncəvi, Əfzələddin Xaqani, Mücirəddin Beyləqani, Fələki Şirvani, Xətib Təbrizi, Qətran Təbrizi, Hübeyş Tiflisi və sair əsərlərindən, o cümlədən şifahi xalq yaradıcılığımız olan folklordan, «Kitabi-Dədə Qorqud» kimi möhtəşəm sənət məbədimizdən bəhrələnmiş, həmçinin onları bünövrə sayaraq özünün orijinal fikirlərilə bənzərsiz sənət nümunələrini yaratmışdır.
Şair yaratdığı əsərlərində öz milli mənsubiyyətinə və həyat həqiqətlərinə sadiq qalmışdır.
Nizaminin sələfi olan Mücirəddin Beyləqani Atabəy Məhəmmədi ikinci İsgəndər kimi tərənnüm edərkən milliliyi qabartmağa səy göstərmişdir. Bununla yanaşı Qətran Təbrizi də «Əfrasiyab» sözünü əzəmətli keçmiş mənasında işlədərək türk ruhunun məğlubedilməzliyini sübut etməyə çalışmışdır. Xaqanidə də bu cəhət daha qabarıq, daha aydın nəzərə çarpır. Məs. Xaqanidə konkret detallar – türk mənşəli sözlər: «şəhər», «kənd», «yurd», «ölkə adları» ilə yanaşı türk mədəniyyətilə bağlı fikirlər daha geniş yer tutur.
Həmin fikirləri Nizaminin digər sələfləri haqqında da deyə bilərik. Vaxtilə Tiflisdə yaşayan Hübeyş Tiflisi haqqında da məlumat vermək məqsədəuyğundur. Əbülfəz Hübeyş Tiflisi XII əsrin əvvəllərində yaradıcılığa başlamışdır. 1154-cü (hicri 599) ildə tamamladığı «Qanun əl-ədəb» kitabının müəllifi olan Hübeyş Tiflisi eyni zamanda ərəb leksikoqrafiyasına dair ərəbcə-farsca, ərəbcə-türkcə nəsr və şer formasında lüğət kitablarının, bunlarla yanaşı 40-a qədər elmi traktatın müəllifidir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, intibih dövrü sayılan bir zamanda Gəncə və Tiflis kimi qonşu məkanlarda yaşayan iki dahi şəxsiyyətlərin bir-birilə əlaqəsi də ola bilərdi.
Deməliyik ki, uzun illər boyu Nizami dünyası ilə də məşğul olan ensiklopedik biliyə malik məşhur cərrah, filosof, dilçi və ədəbiyyatşünas alim, naşir, İranın BMT-də tibb üzrə daimi nümayəndəsi, Azərbaycanın dəyərli övladı Doktor Cavad Heyətin ««Xəmsə»də türkcə sözlər» (Ədəbiyyat qəz. 26. vıı 1991 və vııı 1991-ci il, 30,32 nömrələrində) məqaləsi Nizaminin mənşəcə türk olub, türkcə də yazmasına möhür vuran bir rəsmi sənəd kimi çox qiymətli, dəyərli sənət əsəridir. Cavad Heyətin uzun illərdən bəri Nizami dünyasına dair araşdırmalar aparması, onu bu qədər sevməsi, qəlbən vurulmasının əsas səbəbi həkimin damarlarında axan, onun ürək vurğularını təmin edən türk qanıdır.
Bir məsələni də qeyd etmək çox vacibdir ki, uzun illərdən bəri İranda Azərbaycan (Türk) dili tədris edilmədiyi halda Tehranda azərbaycan və fars dillərində nəşr olunan «Varlıq» jurnalı məhz Cavad Heyətin böyük hünərinin, zəhmətinin bəhrəsidir. Cavad Heyətin Azərbaycan (Türk) dilində nəşr olunan «Ədəbiyyatşünaslıq» (Bakı «Elm» 1996) kitabı istər ədəbiyyatşünas alimlər və istərsə də orta məktəbdə dərs deyən müəllimlərimiz üçün ən qiymətli əsərdir. Həmin əsərin giriş hissəsində həkim Azərbaycan (türk) dilinin lüğət fondunda fars dilinə daxil olmayan 1750 söz olduğunu göstərir. Cavad Heyətlə yanaşı çox hörmətli ədəbiyyatşünas alimimiz, elmlər doktoru, prof. Pənah Xəlilov da «Nizaminin əsərlərində türklük» (Ədəbiyyat qəz. 19 aprel 1992. 15) məqaləsində çox əhəmiyyətli, tutarlı dəlillərlə Nizaminin türklüyünə dair araşdırmalar apararaq öz fikirlərini məntiqi əsaslarla şərh etmişdir.
Qeyd edək ki, nüfuzlu tədqiqatçı və alimlərimizin tutarlı arqumentlərinə baxmayaraq, Nizaminin mənşəyinə, Gəncədə anadan olmasına və hətta tapılan divanının ona aid olmasına şübhə ilə yanaşanlar da var. Bütün bunların, xüsusən də Nizaminin guya İranın Qum şəhərində, yaxud da Qax rayonu ərazisindəki Qum kəndində doğulması haqda səslənən fikirlə-rin heç biri elmi əsası olmadığından bu haqda polemika açmağı yersiz sayırıq.
Biz yalnız nəinki tədqiqatçılara, hətta adi oxucuya belə məlum olan bəzi faktları bir daha yada salmaq istərdik.
Əgər şair Gəncədə doğulmasaydı, Gəncə onun doğma vətəni olmasaydı «Xəmsə»də 14 (on dörd) yerdə Gəncənin adını ağız dolusu, dərin məhəbbətlə çəkməzdi. Gəncə şairin doğma vətəni olmasa, o «Gəncə mənim Harutu yandıran Babilimdir» deməzdi, doğma Gəncəsini o dövrün ən məşhur və gözəl şəhəri olan Babillə müqayisə etməzdi. Bir daha Nizami Gəncə haqqında deyir:
Zöhrə tək ucalıb Mizan bürcünə Gəncə
Onu belə ucaldan, ülvi sözümdü məncə.
Gəncə şairin doğma vətəni olmasaydı onu Tərəzi bürcünə ucaltmazdı. Onu da qeyd etmək zəruridir ki, Nizami yazdığı bütün əsərlərində türk ruhunu qoruyub saxlamışdır. Şair «Sirlər xəzinəsi»ndə Adəmin yaradılması haqqında «Birinci məqalə»də Adəmin özünü türkə bənzədərək yazır: «O, Ay kimi Xətay türkü oldu». Ümumiyyətlə Nizami türk sözünü ədalət, gözəllik, qəhrəmanlıq, mərdlik mənasında işlədir. «Nizaminin farsca yazdığı əsərlərinin əksəriyyəti Azərbaycan (Türk) düşüncəsinin məhsuludur», deyən Nizami Xudiyev göstərir ki, bir çox tədqiqatçılar əldə olunan divanın Nizaminin türkcə yeganə əlyazması olmadığı qənaətindədirlər. Yəni şairin bundan başqa türk dilində yazdığı digər əsərləri də vardır.
Divanın cənublu araşdırıcısı Sədyar Vəzifinin məlumatında yeni bir axtarış ünvanı da göstərilir. S. Vəzifi qeyd edir ki, Ehsan Təbrizi adlı bir soydaşımız Avropa kitabxanalarının birində Nizaminin nəfis tərtib olunmuş «Xəmsə»sinə rast gəlmiş, kitabın titul səhifəsində İran şahı Abbas Mirzənin rus səfirinə ünvanladığı «əziz dostum Qriboyedova hədiyyə edirəm» avtoqrafını oxumuşdur. E.Təbrizi bu kitabda Nizaminin türkcə şerlərinin də olduğunu bildirir və o şerləri köçürməyə imkan tapmadığını təəssüflə qeyd edir.
Ümidvarıq ki, dahilər dahisi Nizami Gəncəvinin türkcə (Azərbaycanca) divanı tezliklə işıq üzü görəcək və ədəbiyyatşünaslar, dilçilər, filosoflar, fiziklər, riyaziyyatçılar, kimyaçılar, astronomlar, tarixçilər və digər mütəxəssislər tərəfindən tədqiq olunaraq yeni-yeni əsərlərin yaranmasına səbəb olacaqdır. Nəhayət, xalqımız öz dahi oğlunun ana dilində yaratdığı əsərlərini oxumağın xoşbəxtliyini yaşayacaqlar.
Sabir Həsənzadə,
Fəlsəfə elmləri namizədi,
Nizamişünas. --Sefer azeri 10:09, 8 Aprel 2010 (UTC)
Nizaminin türkcə divanı fars dilinə tərcümə olunaraq İranda nəşr olunub.
Misirin Xədiviyyə kitabxanasında Nizami Gəncəvinin türk dilində divanı tapılıb. Bu barədə APA-ya İrandan eksklüziv açıqlamasında şair və tədqiqatçı Sədiyar Eloğlu deyib.
Hazırda N. Gəncəvinin türk dilində tapılan divanının tədqiqi ilə məşğul olan S. Eloğlu divanın hələ 40 il öncə İran tədqiqatçısı, milliyyətcə azərbaycanlı olan Səid Nəfisi tərəfindən Misirin Xədiviyyə kitabxanasında aşkarlandığını, amma alimin hansısa səbəblərdən bu kitabı üzə çıxarıb tədqiq edə bilmədiyini deyib. İki il öncə isə Misirdə yaşayan marağalı şairə Fəxri Vahizədən divanı aşkarlayıb və bir nüsxəsini Sədiyar Eloğluya göndərib. Son iki ilini əsərin tədqiqinə həsr edən alim bəzi tədqiqatçıların əsərlərin Nizami Gəncəviyə məxsus olmaması ilə bağlı iddialarının da təsdiqini tapmadığını söyləyib: “Çünki əsərlərdə qeyd olunan tarixi məqamlar və şəxsiyyətlər Nizami Gəncəvinin dövründə yaşayıb. Bu, Nizami Gəncəvinin dəsti-xəttidir”. O, divanda 213 beytin N. Gəncəviyə aid olduğunun tam təsdiqləndiyini də söyləyib. S. Eloğlu bu şerləri artıq İranda nəşr etdirib. /APA/--Sefer azeri 10:09, 8 Aprel 2010 (UTC)
Salam. Səlahəddin Əyyubi məqaləsində onun kürd ailəsində doğulduğu qeyd olunub. Siz isə onun adını kürdlər məqaləsindən çıxarmısınız. Səbəbini bilmək olarmı?--Vago 12:52, 29 İyun 2010 (UTC)
Selaheddin Eyyubi temiz kürddü. Adı üstünde Selaheddin Eyyubi el Kürdi. Şadlı eli dediyin Şeddadidi. Ve indiki Ermenistan. Yeni Qerbi Azerbaycan torpaqlarından getmedi. Tarixi saxtalaşdırma. Dünyada ki bütün alimler onun kürd olduğunu söyleyir. Bidene türk ve bizim bezi milletcilerdiki zorla turklesdirmeye çalışır Eyyubini Laçın Azərbaycan (müzakirə) 13:31, 17 fevral 2021 (UTC)Cavabla
[2] (page 129 or 33), research carried out by the Turkish National Security Council (MGK) in 1996-97, according to which the Kurds will make up 40% of the population in the year 2010. ----- və-----Turkish National Security Council gives about 9.6 million (2008) ------mənbəsini silirəm !
Çünki : Mənbə : Baykal’ın Ergenekon sırrı çözüldü sitat : Fikri Sağlar: RAPOR, BİZE KARŞI HAZIRLANDI - Genelkurmay’ın hazırladığı söylenen, daha sonra da sahte olduğu belirtilen rapor o dönemde yalanlandı mı? Hayır. O dönem yalanlanmadı. O dönem hiçbir şey söylenmedi. Yalanlanıp yalanlanmadığı ile ilgili biz bir açıklama yaptık. Böyle bir şeye şiddetle karşı çıktığımızı açıkladık. Hatta o raporun altında imzası olan istihbarat başkanı korgeneral Fevzi Türkeri hakkında suç duyurusunda bulunacağımı söyledim. Daha sonra kurultaya gittik. Çok ilginçtir o raporun ortaya çıktığı tarihle Deniz Baykal’ın ‘alanlara çıkıyorum’ açıklamaları aynı zamana denk geliyor. (Aksiyon’un notu: Raporun gündeme gelmesinden kısa bir süre sonra Deniz Baykal, CHP genel başkan adayı olduğunu açıkladı.) - Çok tartışılan ve o dönemin CHP yönetimini zor durumda bırakan bu rapor, sekiz yıl sonra Ergenekon sanığı Doğu Perinçek’te çıkıyor. Ancak Genelkurmay bugün yalanlıyor raporu. Böyle bir raporu kim, neden gündeme getirdi? Ergenekon yapılanmasının sol siyasi partiler ile ilgili yanlış bilgilendirme çalışması olarak görüyorum. Psikolojik bir çalışma olarak değerlendiririm. Çünkü genel başkanlarının tamamının Kürt sorunu ile ilgili görüşlerinin yanlış olduğu, bir tek Deniz Baykal’ın kendilerinin görüşleri ile uygun olduğuna ilişkin ifadeler var. Zaten bizim de o zaman dikkatimizi çeken o raporun tarihi ile Deniz Baykal’ın ‘ben tekrar siyasete dönüyorum. Artık düğün, dernek, sünnet dolaşacağım” açıklaması vardı. O açıklama tarihleri birbirine yakındır. Dolayısıyla siz oradan bir yakın bağ kurabilirsiniz.--Asparux Xan Bulqar (talk) 20:33, 16 may 2012 (UTC)Cavabla
Özür ben azerbaycan dilini bilmirem. Kürdler makalaniz da söyle diyir: "...Kürdlər özlərini "körd", dillərini "kurmanci" adlandırır və öz mənşələrini cinlərin qadınlarla nigahına bağlayırlar...". Bu olabiler mi? Ayib degil mi? Kürd wikipedia´sinda xususi "Azərbaycan mətbəxi" vd. var. Türkiye bile böyle demir. Artik Türkiye çok degişti. Siyaset iyi degil, xoş degil. Azerbaycan böyük medeniyettir. Milletler arasinda xusumet yok. Bu makaleniz Allah icin ilmî degil, bir millete haqaret edir. Türkce Wikisinden istifade edebilersiniz. Orada cok bilgi var. Kördler dillerine kurmanci demir. Kurmanclar Kördlerin bir qoludur, mesele Qazaxlar nice Türk ise, o da öyle. Kürdler dillerini ya lehceleri ile derler yada hamisi icin Kurdî derler. Azerbaycan dilini bilsem buraya istifadeci oluram, ama maalesef bilmirem. Azerbaycana selam olsun, yolunuz acix olsun. Kürd istifadeci ve Azerbaycan müzigi hayrani bir Kürd. — Bu imzasız yazı 62.156.152.71 (m) tərəfindən əlavə edilib;
Həmən cümləni sildim. Məqalədə göstərilib ki, kurmanci kürdlərdə etnik qruplardan biridir. Bu məlumatı nəzərə alsaq dediklərinizdə həqiqət var. Hörmətlə, --Irada 17:20, 22 sentyabr 2011 (UTC)Cavabla
Kürdlər bizim topağımızı bizsiz sevir !--Asparux Xan Bulqar 12:30, 29 yanvar 2012 (UTC)
Bülənt Ecevit kürd əsilli deyil,onun şəklini bura qoyan istifadəçiyə bir həftədən çoxdur bu başa salınıb.Məqalə bu şəkildə qala bilməz.--188.123.141.90 10:11, 15 oktyabr 2011 (UTC)Cavabla
Hörmətli naməlun oxuyucu ! Lütfən qeydiyyatdan keçin ki , sizi tanıyaq ! --Asparux Xan Bulqar 10:54, 15 oktyabr 2011 (UTC)
1915-ci ildə ermənilər və aysorlar Osmanlı İmperatorluğuna üsyan qaldıraraq təxminən 950 min nəfər dinc müsəlmanı qətlə yetirmişlər . iddia olunur ki 1915-ci ildə erməni üsyanlarının yatırılması zamanı sürgündən və təqibdən yayınmaq üçün təxminən 400 min nəfər erməni kürd kimliyi adı altında gizlənmişdir və hazırda Türkiyədə bütün dinlərə mənsub olan özlərini üzdə kürd və ya türk kimi göstərən 1 - 1.5 milyon gizli erməni yaşamaqdadır ! bu haqda məlumatı olan varmı ?--Asparux Xan Bulqar 12:44, 29 yanvar 2012 (UTC)
Kürdlərin yaşadığı yerlər xəritəsi yalnış lütfən dəyişikliyi bərpa etməyin !--Asparux Xan Bulqar (talk) 07:22, 6 mart 2012 (UTC)Cavabla
Hörmətli Ebrahimi Amir Yalnış - Səhv deməkdir . Britanicca nəyin əsasında bu xəritəni hazırlayıb (əgər hazırlayıbsa onda keçid verin !) Nə zaman İranda siyahıya alma olubki orada milliyət və dil soruşulub ,ya da iran o qədər demokratik ölkədir ki öz qapılarını xarici tədqiqatçıların üzünə açıb ki , onlar gəlib iranı qarış-qarış gəzib hər kəsdən üz-üzə olmasa da camaatdan soruşa soruşa harda kimlərin yaşadığını öyrəniblər ! İranda cəmi 1-cə dəfə yerli dillərə aid sual siyahıya almada öz əksini tapıb - onun da nəticələrini tapana halaldır, əgər lütf etsə bura yerləşdirə bilər !--Asparux Xan Bulqar (talk) 06:26, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
--Əmir İbrahimi *danışıq* 06:54, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
Bu xəritə çox doğrudurrrrrrr - ona görə Karsın təxm. 75%-i, Ardahanın təxm. 45-50%-i, İqdırın tamamı, İrakın şimalında təxminən 90 min kv.km-də yaşayanların hamısı, Zəngəzurda (hazırda-gülməlidir indi guya orada kürd var), Azərbaycanın güneyində Ərdəbil vilayətində (qismən), Qaradağ mahalında (qismən), Bütün Şimali Xorasanın tamamı kürdlərin əksəriyyət olduğu torpaqlardır .-----Məni o qədər güldürdüz ki artıq gülürəm yoxsa sinirlənirəm - ayırd etməyə çətinlik çəkirəm ! Rusların olmasın (Здравый смысл) - bunu oxumaq qəbahət deyil amma inanmaq - sağlam düşüncəli adamlara necə təsir edir , anlamaq çətindir . Britanicca bir də qalxıb yazsa ki..... inanarsız görəsən ? nəysə sinirlərimi sakitləşdirim !--Asparux Xan Bulqar (talk) 08:24, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
Bir də anlamıram biz nəyin mübahisəsini edirik ! Mən düşünürəm ki , bu xəritədə kürdlərin sayı qabardılaraq şişirdilib və təhrif olunaraq olduğundan bir xeyli çox göstərilib !--Asparux Xan Bulqar (talk) 08:28, 7 mart 2012 (UTC) Zəngəzurda Azərbaycana xas türkcədə danışan müsəlman kürdlər yaşayıb, yezidi kürdlərə məxsus yaşayış məntəqələri olmayıb ! 1988-1991 ci illərdə (əsasən 1988-ci ildə) Ermənistandan Azərbaycanlılar qovularkən onlarla birlikdə 18 min müsəlman kürd (azərbaycanlılardan demək olaraq kültür baxımından seçilməyən) də qovulmuşdur , onların 7 min nəfəri bir müddət sonra Azərbaycanı tərk etmiş və əsasən Rusiyaya köçmüşdürlər (11 min nəfəri Azərbaycanda qalmış və təəssüf ki pasportlarına Azərbaycanlı kimliyini yazdırmışlar!) Hazırda Zəngəzurda (ermənilər ona Syunik vilayəti deyir) 1-dənə də olsun nə yezidi nə də müsəlman kürd var !--Asparux Xan Bulqar (talk) 08:35, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
(Eyni vaxtda redaktə):İlk öncə siz VP:NVP:E qaydaların rüayət etməlisiz. Sizin mənə etdiyiniz ihanət idarəçilər tərəfindən cavablana bilərş))) İkinci məsələ Vikipediya:Orijinal tədqiqata yer verməmək qaydasıdır. Siz iddia edirsiz ki "Bütün Şimali Xorasanın tamamı kürdlərin əksəriyyət olduğu torpaqlardır", halbuki sizin sözünüz gerçəklərlə fərqlidir çünkü orda çoxlu Türklərdə yaşayırlar. Bax:
və.... Deməliyəm ki saytda olan bütün yazılar kitablardan və jurnallardan kopi olunubdur. --Əmir İbrahimi *danışıq* 08:48, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
Hörmətli Ebrahimi Amir mən iddia etmirəm ------ sizin yerləşdirdiyiniz xəritədə görünənləri qeyd etmişəm ! və qeyd edim ki mən bu xəritənin burada qalması ilə razı deyiləm ! Əgər mən tarixçi alim olub 400-il bundan əvvəlki hansısa hadisə haqqında məqalə yazsam onda mən alim həmən hadisənin şahidi olmuş kimsənin məlumatından istinad kimi istifadə etməliyəm ----- məntiqi olmalıdır !!!!!! Bu cızma-qaraya oxşayan xəritəni yeləşdirən Britannica xəritənin yanında onu hansı məlumatlar əsasında yaratdığını da qeyd etsəydi biz indi burda yarım saat mübahisə etməzdik ! Ona görə də təklif edirəm ki xəritə silinsin ! Hansısa ensiklopediyanın mənbəsiz xəritəsi bizim üçün istinad ola bilməz !--Asparux Xan Bulqar (talk) 09:19, 7 mart 2012 (UTC) Oki qaldı uzun zaman çəkməzki gerçəkləri olduğu kimin göstərən "etibarlı qaynaq" da əldə olar. ---- etibarlı mənbə yalnız iranda həqiqətən demokratik republika qurulanda yaranacaq---yəni İranda bizlərin fanatik şiəliyini və savadsızlığını nəzərə alsaq bu gedişlə 50 il sonra ....--Asparux Xan Bulqar (talk) 09:23, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
Hörmətli Melikov Memmed onu mənim silməyimlə sizin bərpa etməyiniz arasında bir fərq olmadı (məsələn tutaq ki mən deyirəm şah ismayıl türkdü sizde deyirsiz yox seyid əsilli-ərəbdir, sonra britanicca - dan sitat gətirisiz və orada yazılır ki yeganə mənbə səfat əz səfə bilmirəm nə əsəridir-ona görə mən də normal adam kimi məcbur oluram mənbəylə razılaşıram "Halbuki açıb baxsaz görərsiz ki yenə başdansovdu iddia əsaında istinad verilmədən britanicca səfəvilər kürd hesab edir-----baxın görün nəyə mənbə deyirsiniz!" ::::: amma bu mənbə dediyiniz elə mənbəsiz kiminsə kefinə uyğun iddiadır::::: inanırsız Əmir İbrahimi qardaşımız mənim səmimi fikrimi anladı, ancaq sizinlə də mübahisə etsəm bir xeyli yorulacam deyəsən ---- lazımsız yerə vaxt itirməyək lütfən xəritəni silin !)--Asparux Xan Bulqar (talk) 11:15, 7 mart 2012 (UTC)Cavabla
mənbəsiz məlumatlar silindi . kürdlər saylarını artıq göstərmək üçün Türkiyə , Suriya , İran və İraq vətəndaşı olan kürdləri həm öz ölkələrində həm də xarici ölkələrdə heasblayırlar ki, ümumi sayları şişsin !--Asparux Xan Bulqar (talk) 17:34, 17 mart 2012 (UTC)Cavabla
Kürdlər 4 etnik qrupa bölünür Kurdish : Kurmanci , Sorani , Feyli , Lək . - mənbədə feyli-ləki-luri-kelhuri-kermanşahi dialektləri lur dilinin dialektləri olduğunu qəbul etsə də mənşə baxımından onların hamısını kürd hesab etməsi tərəfimdən saptırma olaraq qəbul edilir və Kürdlər 4 etnik qrupa bölünür : Kurmanci , Sorani , Feyli , Lək - cümləsi məqalədən silinir !--Asparux Xan Bulqar (talk) 21:16, 13 may 2012 (UTC)Cavabla
من کورد کلهرم و کلهری و فیلی و لمی کوردی هستند Mahan79 (müzakirə) 07:12, 17 aprel 2022 (UTC)Cavabla
Bülent Ecevit'in dedesinin Kürt olduğuna dair yorum mevcuttur. Ancak Bülent Ecevit'in kendisi Kürtlük ile alakalı olmadığı gibi Kürtçe'nin K'sini bile bilmedi. Sadece ölümüne yakın yıllarda ortaya atılan dedesinin Kürizade lakabına sahip olduğuna dair yorumlara dayanılarak kendisi de Kürt kökenli olabilidiğini dile getirdi. Bülent Ecevit, olsa olsa "Kürt asıllı Türk" kategorisine sokulabilir (birazcık Irkçı yaklaşımı oluyor gerç), ama Türkiye Kürtleri kategorisine giremez. Bu durumda bu zatın Kürtler'i temsil edenlerden biri olduğunu kabul etmek son derece güçtür. Buna rağmen, bir istifadeci bu maddenin bilgi kutusuna Bülent Ecevit'i ısrarla eklemeye kalkışmaktadır (1, 2). Takabeg (talk) 05:11, 14 may 2013 (UTC)Cavabla
[bu hissə təhqir ehtiva etdiyi üçün çıxarılmışdır] 2000 illik dərin və köklü tarixə malik bir xalqı qaraçılarla müqayisə etmək sadəcə axmaqlıqdı. Kürdlər min illərdir ki Zaqros dağları və ətrafında məskunlaşmış Kutilərin və kardukların nəvələri sayılır. Talış tat fars və.s digər millətlər kimi ari dil qrupuna aiddir. Və bütün arilərin kökü Hindistana gedib çıxır. Hətta Avropa xalqlarının belə. Onda onlarda qaraçıdı?? Laçın Azərbaycan (müzakirə) 08:40, 16 fevral 2021 (UTC)Cavabla
Ve bunu gören bilikli ve selahiyyetli şexsden xahiş edirem vikipediyanın keçid ve başlıq hissesindeki bu esassız melumatı düzeltsin! Laçın Azərbaycan (müzakirə) 08:53, 16 fevral 2021 (UTC)Cavabla
Laçın rayon Qorçu kəndinin əhalisi kürd deyil. Zəhmət olmasa mənbəyə dəyişiklik edin 5.191.114.158 05:45, 27 oktyabr 2024 (UTC)Cavabla