Ereskigal - Wikipedia - Sevgim.az

Ereşkigal adı Şumer dilində EREŠ. KI. GAL kimi yazılır və "Böyük yer kraliçası" deməkdir. EREŠ — xanım, KI — yer, GAL — Böyük mənalarını ifadə edir. Akkad dilində isə Ereš-ki-gal formasındadır, bu ad onun torpaqaltı dünyadakı mütləq hakimiyyətini ifadə edir.

Ereşkigal kultu e.ə III minilliyin əvvəllərində, Şumerlərin dövründə meydana çıxmışdır. Ən qədim mətnlərdə onun adı Ur, Eridu, Nippur və Kutha şəhərlərinin arxivlərində rast gəlinir. Bu dövrdə ölüm və axirət inancı əsasən təbii dövrlərlə – toxumun torpaqda ölməsi və yenidən doğulması ilə əlaqələndirilirdi. Ereşkigal bu mifoloji dövrü idarə edən ana obrazıdır.^[2]

Akkad imperiyası zamanı ilahənin funksiyaları genişləndi. Onun haqda olan miflər təkmilləşdirilərək akkad dilinə çevrildi. Nergal ilə evlənməsi məhz bu dövrdə daha sistemli əfsanəyə çevrilmişdir. Yeni Assuriya dövründə Ereşkigalın obrazı qorxulu, lakin ədalətli tanrıça kimi təqdim olunmağa davam etmişdir.

Şumer miflərində ən məşhur əfsanələrdəndir. İnanna (sevgi və məhsuldarlıq ilahəsi), bacısı Ereşkigalın hökm sürdüyü Kurnugi aləminə enmək qərarına gəlir. Yeraltı aləmin yeddi qapısından keçərkən hər birində zinət əşyasını və güc simvolunu çıxarır. Sonda Ereşkigalın qapısına çılpaq və müdafiəsiz çıxır.

Ereşkigal onu öldürür və cəsədini asır. Ancaq Enki vasitəsilə yeraltı aləmə iki köməkçi göndərilir və İnanna həyata qaytarılır. Bu əfsanə həyat-ölüm-yenidən doğuluş dövranını simvolizə edir.

Tanrıların məclisində Ereşkigal iştirak edə bilmir, çünki o yeraltı aləmdə qalır. Buna görə tanrılar onun adından hədiyyələri qəbul edə bilmək üçün bir elçi göndərməyə qərar verirlər.

Elçi rolunda Nergal seçilir, lakin onun yanında daha altı tanrı da gedir. Ereşkigal onları qəbul edir, lakin yalnız Nergal onun salamını qəbul etmədən ayağa qalxmır, bu hörmətsizlik sayıldığınına görə Ereşkigal onu öldürmək istəyir. Ancaq onun əzəməti və gücü ilahəni valeh edir. Ereşkigal ona onlarla birlikdə hökmranlıq etməyi təklif edir. Nergal öncə razılaşsa da, daha sonra gizlicə geri qayıdır.

Ereşkigal xəyanət hissi ilə tanrılar şurasına müraciət edərək Nergalın qanlı cəzasını tələb edir. Şura razılaşmasa da, Nergal özü yeraltı aləmə qayıdır. Ereşkigalın sarayına girir və onu zorla özünə tabe edir. Bundan sonra Ereşkigal Nergalı sevir, onunla evlənir və ona yeraltı aləmdə bərabər hökmranlıq verir.

Ereşkigal "Fate/Grand Order" oyununda və onun əsasında çəkilmiş anime adaptasiyasında personajlardan biridir.^[3]