Fransız əcnəbi Legionu və ya Xarici Legion (fr. Légion étrangère) — Fransa quru qoşunlarının bir hissəsi olan və əsasən əcnəbilərdən ibarət hərbi hissə. 9 mart 1831-ci ildə Fransa kralı I Lui-Filipin fərmanı ilə müstəsna olaraq Fransa hüdudlarından kənarda hərbi əməliyyatlarda iştirak etmək üçün nəzərdə tutulmuş birlik kimi yaradılmışdır. Yarandığı andan bu günə qədər legion yalnız Fransa dövlətinin başçısına tabe olub.
Fransız əcnəbi legionu | |
---|---|
Légion étrangère | |
![]() | |
Ölkə | |
Daxildir | Fransa Silahlı Qüvvələri |
Qərargah |
|
Döyüşlər | |
legion-etrangere.com | |
![]() |
Tarixinin müəyyən dövrlərində Legion qırx mindən çox şəxsi heyətə sahib idi. Beləliklə, 1914-cü ilin avqustunda Əcnəbi Legionun 5 yürüş alayında 52-dən çox millətin nümayəndəsi olan 42.883 könüllüsü var idi. 2018-ci ilə olan məlumata görə, Legionun 11 alayında 100-dən çox ölkədən təxminən 8900 nəfər xidmət edən əsgəri var.[1]
Fransız Əcnəbi Legionu Kral I Lui-Filippin 9 mart 1831-ci il tarixli fərmanı ilə bir neçə polk əsasında yaradılmışdır[2] (fr. la Loi du 9 mars 1831). Bu alaylardan biri qondarma "Hohenlohe alayı" idi (fr. Régiment de Hohenlohe) Bu alay Alman şahzadəsi və fransız marşalı Lüdviq Aloysius fon Hohenlohenin komandanlığı altında İnqilab Müharibəsində royalistlər üçün vuruşmuş və daha sonra Fransa kralı X Karla xidmət etmişdir.
1847-ci ildə Əlcəzairin fəth edilməsindən sonra legionerlərin xidmətlərinə tələbat yenə də mövcud idi. Belə ki, o, 1854-cü ilin noyabr ayında Krım müharibəsi zamanı baş vermiş İnkerman döyüşündə iştirak etmişdir. Bütün Sevastopol yaxınlığında gedən döyüş zamanı hər iki piyada alayı 12 zabitini itirmiş, 66 nəfər yaralanmış, həmçinin 1625 əsgər ölmüş və yaralanmışdır. Ölənlər arasında 1855-ci il may ayının 2-də Şvarts-Redubtdakı döyüşdə həlak olan 1-ci Əcnəbi Alayının komandiri polkovnik Rafael Vyano da var idi (həmin döyüşdə ingilis-fransız qoşunları 118 nəfərini itirmiş və 480 nəfər yaralanmış, onlardan biri də 1-ci ordunun 3-cü zabiti idi. Alaydan 14 nəfər öldürülmüş və ya yaralanmışdır).[3]
Əcnəbi legion aşağıdakı yerlərdə baş vermiş müharibələrdə və əməliyyatlarda iştirak etmişdir:
Legionun əsas döyüş missiyaları ekstremal vəziyyətlərdə Fransa və müttəfiq dövlətlərinin vətəndaşlarını müdafiə etmək, habelə BMT-nin sülhməramlı missiyalarını yerinə yetirməkdən ibarətdir.[7] Legionerlər də digər peşəkar hərbçilər kimi dünyanın qaynar nöqtələrində xidmət edirlər — Cibuti, Konqo Demokratik Respublikası, Fransa Qvianasında, İran körfəzində, Somalidə, Yuqoslaviyada, Əfqanıstanda, Kot-d'İvuarda və s.[8] Legion, Fransa dövlətinin NATO və ya Avropa İttifaqı daxilində öz maraqlarını müdafiə etdiyi, Fransanın tarixi öhdəliklərinin olduğu və ya Fransa vətəndaşlarının risk altında olduğu yerlərdə istifadə olunur. 1831-ci il fərmanına əsasən, o, yalnız Fransa dövlətinin başçısına — hazırda Fransa prezidentinə tabedir.