 |
 |
Sevgim.az |  |
 |
Mühakimə — insanın müşahidə, təcrübə və düşüncəyə əsaslanaraq nəticə çıxarma və qərar vermə prosesi. Mühakimə həm psixoloji, həm fəlsəfi, həm də hüquqi sahələrdə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Mühakimə həm şüurlu analiz, həm də qeyri-şüuri proseslərlə müşayiət oluna bilər və insanın dünyanı qavrama, situasiyaları dəyərləndirmə və seçim etmə qabiliyyətinin əsasını təşkil edir.[1]
Mühakimə insan düşüncəsinin əsas funksiyalarından biri kimi intellektual fəaliyyəti və davranış qərarlarını yönləndirir. Həm fərdi səviyyədə, həm də kollektiv qərarvermədə düzgün mühakimə bacarığı uğurlu nəticələr əldə etmək üçün həlledici rol oynayır.
Psixologiyada mühakimə — fərdin informasiyanı emal etməsi, dəyərləndirməsi və qərara gəlməsi prosesidir. Bu sahədə mühakimə tez-tez qərarvermə ilə birlikdə öyrənilir və aşağıdakı amillərlə bağlıdır:[2]
Fəlsəfədə mühakimə anlayışı Aristoteldən başlayaraq Kant, Dekart və digər filosofların əsərlərində geniş işlənmişdir. Mühakimə burada daha çox idrakın struktur elementi kimi nəzərdən keçirilir:[3]
Hüquqi mühakimə — qanunverici və ya hakim tərəfindən faktlara və qanunlara əsasən qərar çıxarılmasıdır. Burada mühakimə hüquqi presedentlər, sübutlar və hüquqi məntiqə əsaslanır. Hüquqi mühakimə həm məhkəmə qərarlarının əsasını təşkil edir, həm də hüquqi interpretasiyalar zamanı tətbiq olunur.
 |
 |
SEVGIM.AZ |  |
 |
|