Raketka və probka top (ing. Battledore and shuttlecock — peşəkar badminton idman növü ilə əlaqəli idman növü. Müasir raketka və probka top oyunu peşəkar badminton idman növü ilə sıx bağlıdır.
Raketka ilə oyunlar təxminən 2000 il əvvələ aid edilir və Hindistan, Çin, Yaponiya və Siam kimi ölkələrdə məşhur olub.[1] Şimali Amerikanın yerli xalqları, o cümlədən Kvakiutl, Pima, Saliş və Zuni tayfaları, ənənəvi raketka oyunları oynayıblar. Bu oyunlar adətən qarğıdalı qabığı və ya budaqlardan hazırlanmış tüklü raketka və bəzən taxta raketlərlə oynanılırdı.[2] Avropada isə raketka və probka top oyunu əsrlər boyu uşaqlar tərəfindən oynanılıb. Qədim Yunanıstanda bu oyunu təsvir edən rəsmlər aşkar edilib.[1]
Bu oyunu 1850-ci ilin avqustuna qədər Şotlandiyanın Qlazqo şəhərindəki Kollec Bağında hələ də həvəslə oynayırdılar.[3] Yaponiyada isə 1890-cı və 1910-cu illərdə bu oyunun oynandığı məlumdur.[4][5]
Oyun iki və ya daha çox şəxs tərəfindən kiçik raketlər və tüklü top ilə oynanılır. Raketlər parşömən və ya taxta çərçivəyə sarılmış ipdən hazırlanır, shuttlecock isə yüngül materialdan hazırlanmış əsas və ətrafına yapışdırılmış tüklərdən ibarətdir. Oyunun məqsədi oyunçuların shuttlecock-u yerə düşmədən bir-birinə mümkün qədər çox dəfə vuraraq qarşılıqlı oynamağıdır. Müasir oyun, peşəkar badminton idman növü ilə sıx əlaqəlidir.
Avstraliyaya 1788-ci ildə avropalılar köçdükdən sonra, 1804-cü ildə Sidney şəhərində Serjant Pakkerin evində "Tamborinlər, musiqili qutular, düzgün olmayan melodiyalar, Raketka və probka top kimi əşyalar satılırdı.[6] Bu oyun yeni qitədə 1830-cu[7] və 1850-ci illərdə də geniş yayılıb.[8]
1850-ci ilin aprelində Sidneyin Corc Strit Polis Raket Sahəsində Ser Tomas Livinqston Mitçell və digərləri tərəfindən 1 saat 47 dəqiqə ərzində bu oyun oynanılıb.[9] 1910-cu illərdə də bu oyunun oynandığı və ya xatırlandığı məlumdur.[10]
Raketka və probka top ənənəsinə əsaslanan yeni badminton idman növü 1874-cü ildə Avstraliya koloniyalarının sakinlərinə təqdim edildi[11] və 1920-ci illərdə populyarlıq qazandı.[12] 1930-cu ilin fevralında Cənubi Avstraliyada badminton assosiasiyalarının yaradılması ilə bu oyunun tənəzzülü başladı.[13]
"Battledore and shuttlecock" ifadəsi mübahisə, müzakirə və ya siyasi oyun kimi ralli xarakterli mübahisələri təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir.