 |
 |
Sevgim.az |  |
 |
Məhəmmədsalam Qurbanoviç Umaxanov (rus. Магоме́д-Сала́м Курба́нович Умаха́нов; 1 iyun 1939 – 11 oktyabr 2015) – SSRİ və Rusiya tarixçi-alimi, tarix elmləri doktoru, Dağıstan Elmi Mərkəzinin Tarix, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi.
| Məhəmmədsalam Umaxanov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1 iyun 1939 |
| Vəfat tarixi | 11 oktyabr 2015 (76 yaşında) |
Məhəmmədsalam Umaxanov 1939-cu il iyun ayının 1-də Dağıstan MSSR-nin Tsudaxar kəndində anadan olmuşdur. Müharibə illərində ailəsi ilə birlikdə çəçenlərin deportasiya olunduğu keçmiş Çeçen-İnquş MSSR ərazisinə köçürülmüşdür. 1946-cı ildə Dağıstanın Şuraqat rayonundakı Çkalov orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olmuşdur.[1]
Məktəbi fərqlənmə ilə bitirdikdən sonra 1956-cı ildə Dağıstan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (DDPU) tarix-filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Daha sonra Tlyarata orta məktəbində tarix müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1962-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Dağıstan filialının Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun (İİAL) sovetdən əvvəlki dövr tarixi şöbəsində işə başlamışdır. 53 il ərzində kiçik elmi işçidən aparıcı elmi işçi və Dağıstan, Qafqaz və Rusiya tarixi üzrə yüksək ixtisaslaşmış mütəxəssisə qədər yüksəlmişdir.[1]
1963–1966-cı illərdə İİAL-də aspirantura təhsili almış, 1968-ci ildə “1600–1660-cı illərdə Dağıstan xalqlarının İran aqressiyasına qarşı mübarizəsi” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1994-cü ildə “Dağıstan xalqlarının XVII – XIX əsrin əvvəllərində qarşılıqlı əlaqələri: iqtisadi, siyasi və mədəni inteqrasiyanın tədqiqi” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.[1]
Eyni zamanda, Dağıstan Dövlət Universitetində (DDU) “Tarixşünaslıq və mənbəşünaslıq” və “Avropa və Amerika ölkələrinin tarixi” kafedralarında professor kimi çalışmışdır.[1]
1996-cı ildə “Avropa və Amerika ölkələrinin tarixi” kafedrasında professor elmi dərəcəsi almışdır. Umaxanovun rəhbərliyi ilə 10 aspirant və namizəd tarix elmləri namizədi dərəcəsi almışdır.[1]
Dağıstan Elmi Mərkəzinin Tarix, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda (İİAƏ DNM RAE) çalışdığı müddətdə Umaxanov Dağıstanın orta əsr tarixinə dair 120-dən çox elmi əsər və yüzdən artıq məqalə nəşr etdirmişdir. Onun rəhbərliyi ilə ondan çox namizədlik və doktorluq dissertasiyası müxalifət olunmuş, həmçinin ondan çox elmi monoqrafiya redaktə edilmişdir.[1]
Vətən tarix elminə verdiyi böyük töhfələrə görə 1999-cu ildə Umaxanova “Dağıstan Respublikasının əməkdar elm xadimi” fəxri adı verilmişdir. SSRİ Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin və maarif, ali məktəb və elmi işçilər həmkarlar ittifaqının fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir.[2]
Məhəmmədsalam Umaxanov 11 oktyabr 2015-ci ildə vəfat etmişdir.[1]
 |
 |
SEVGIM.AZ |  |
 |
|