. Sevgim.az

Jozef Liuvill - Wikipedia - Sevgim.az

Ana Səhifə - Jozef Liuvill

Jozef Liuvill (fr. ; 24 mart 1809[3][4][…] – 8 sentyabr 1882[3][4][…], Paris[2]) — Fransız riyaziyyatçısı; funksiyalar nəzəriyyəsi, diferensial tənliklər və mexanika üzrə əsərlərin müəllifi[8]. O, həmçinin Liuvill teoremi, Liuvill funksiyası, Liuvill tənliyi və Liuvill say operatoru kimi bir çox anlayışların banisi kimi tanınır.

Jozef Liuvill
fr. Joseph Liouville[1]
Doğum tarixi 24 mart 1809(1809-03-24)[3][4][…]
Vəfat tarixi 8 sentyabr 1882(1882-09-08)[3][4][…] (73 yaşında)
Vəfat yeri
  • Paris[2]
Dəfn yeri
  • Monparnas qəbiristanlığı[d]
Elm sahələri riyazi analiz, riyaziyyat[2], cəbr[2], Diferensial hesabı[2], astronomiya[2], mexanika[2]
İş yerləri
  • Fransa Politexnik Məktəbi (1838–),
  • De Frans Kolleci (1850–1882)[5]
Təhsili
  • Fransa Politexnik Məktəbi (–1827),
  • Paris Yol və Körpü Milli Məktəbi
Elmi rəhbərləri Simeon Deni Puasson[6], Lui-Jak Tenar[6]
Tanınmış yetirməsi Ejen Şarl Katalan
Üzvlüyü
  • London Kral Cəmiyyəti,
  • İsveç Kral Elmlər Akademiyası,
  • Fransa Elmlər Akademiyası,
  • Fransada Milli Məclis (1848–1849),
  • Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası,
  • Rusiya Elmlər Akademiyası,
  • Prussiya Elmlər Akademiyası[d],
  • Turin Elmlər Akademiyası[d] (1841–)[7],
  • Göttingen Elmlər Akademiyası[d]
Mükafatları "Fəxri Legion" ordeni komandoru (Fransa) — 1879 "Fəxri Legion" ordeninin zabit dərəcəsi (Fransa) — 1861
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Bioqrafiyası
  • 2 Əsərləri
  • 3 Həmçinin bax
  • 4 İstinadlar
  • 5 Xarici keçidlər

Bioqrafiyası

redaktə

Jozef Liuvill 24 mart 1809-cu ildə Sent-Usteş (Fransa) şəhərində anadan olmuşdur. O, Parisdə École Polytechnique və École Normale Supérieure kimi nüfuzlu ali məktəblərdə təhsil almış,[9][10] sonradan bu məktəblərdə professor kimi çalışmışdır. Liuvill həm pedaqoji fəaliyyəti, həm də riyazi araşdırmaları ilə tanınmışdır. Liuvill kompleks dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsinin əsasını qoyanlardan biri hesab olunur. O, Liuvill teoremi (kompleks analiz) ilə məhdud və tam funksiyaların sabit olduğunu göstərmişdir. Bu nəticə kompleks analizin əsas qanunlarından biridir. Liuvill bir çox fərdi və ümumi diferensial tənliklərin inteqrasiyası və təhlili ilə məşğul olmuş, riyazi fizika sahəsində tətbiq olunan tənliklər üçün riyazi metodlar hazırlamışdır.[11] O, Liuvill tənliyi adlanan tənliklə dinamik sistemlərin faza sahəsindəki sıxlığının zamanla dəyişməzliyini izah etmişdir. Liuvill Hamilton mexanikasının riyazi əsaslarını təkmilləşdirmiş və Liuvill teoremi (mexanika) vasitəsilə faza sahəsində həcmin qorunması prinsipini ifadə etmişdir. Bu teorem statistik mexanikanın əsas qanunlarından biri kimi qəbul edilir. Liuvill həm də riyaziyyatın yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1836-cı ildə o, özünün təsis etdiyi Journal de Mathématiques Pures et Appliquées adlı elmi jurnal vasitəsilə riyaziyyatçılar arasında ünsiyyət və ideya mübadiləsinə töhfə vermişdir. Bu jurnal bu günə qədər də fəaliyyət göstərir.[12]

Jozef Liuvill 8 sentyabr 1882-ci ildə Parisdə vəfat etmişdir. Onun elmi irsi bu gün də riyaziyyat və fizika sahəsində tətbiq olunmaqda davam edir.[13][14]

Əsərləri

redaktə
  • "Sur le développement des fonctions ou parties de fonctions en séries"
  • "Mémoire sur quelques propriétés des fonctions doublement périodiques"
  • "Sur les équations différentielles linéaires"

Həmçinin bax

redaktə
  • Kompleks analiz
  • Klassik mexanika
  • Hamilton sistemləri
  • Statistik mexanika
  • Diferensial tənliklər

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Léonore verilənlər bazası (fr.). ministère de la Culture.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Liouville, Joseph // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  3. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  4. ↑ 1 2 3 4 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  5. ↑ list of professors at Collège de France.
  6. ↑ 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
  7. ↑ www.accademiadellescienze.it (it.).
  8. ↑ "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", Bakı, "Şərq-Qərb", 2008. səh.609
  9. ↑ Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783–2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. July 2006. ISBN 0-902-198-84-X. 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-28.
  10. ↑ "Joseph Liouville | French mathematician | Britannica". www.britannica.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-12-11.
  11. ↑ Joseph Liouville. "Mémoires et communications". Comptes rendus de l'Académie des Sciences (French). 18 (20, 21). May 1844: 883–885, 910–911.
  12. ↑ "APS Member History". search.amphilsoc.org. İstifadə tarixi: 2021-04-16.
  13. ↑ His death is registered the 9th of Septembre Etat civil de la ville de Paris, 6ème arrondissement.
  14. ↑ Figaro du 10 décembre 1882

Xarici keçidlər

redaktə
  • Williams, Kenneth S., Number theory in the spirit of Liouville, London Mathematical Society Student Texts, 76, Cambridge: Cambridge University Press, 2011, ISBN 978-0-521-17562-3, Zbl 1227.11002
  • Liouville tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
  • Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Jozef Liuvill İnternet arxivində
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Jozef_Liuvill&oldid=8235709"
SEVGIM.AZ